Kerncijfers 2021

Ledenaantal 

Verdeling man - vrouw

Ontwikkeling contributie-opbrengsten

Verdeling ledengroepen in procenten

Overzicht resultaat per kernactiviteit

Personeelsbezetting in fte's einde boekjaar

Speerpunten en Vernieuwingsagenda

De meerjarenstrategie van de NBA was ook in 2021 uitgangspunt voor het beleid van de beroepsorganisatie. Onomstreden kwaliteit, maatschappelijke relevantie en de reputatie van het beroep kregen in het verslagjaar bijzondere aandacht. Tegelijk stond ook 2021 nog in het teken van corona, waardoor vaak op afstand moest worden gewerkt en veel activiteiten in online vorm online werden georganiseerd.

NBA Helpt

Het NBA Helpt-programma, dat meteen bij het uitbreken van de coronapandemie in maart 2020 werd gestart, is in 2021 succesvol doorgezet. Het programma is gericht op praktische ondersteuning van leden via actuele webinars, een helpdesk en veel vaktechnische informatie op de NBA-website.

» Ga naar de NBA Helpt-pagina’s

Fraude en continuïteit

Fraude en continuïteit zijn thema’s die bij uitstek vragen om zorgvuldige invulling van de maatschappelijke rol van de accountant. Daarom geeft de NBA hier bijzondere aandacht aan.

Naast een al bestaande werkgroep Fraude ging in 2021 een werkgroep Continuïteit van start, die zich specifiek richt op risico’s van discontinuïteit in organisaties. Dat is extra actueel in het licht van de coronapandemie en de onzekere economische situatie.

Voor het rapporteren over continuïteit en fraude in de controleverklaring is in 2021 een pilot gehouden, waarbij verschillende accountantskantoren betrokken waren. De werkgroepen Continuïteit en Fraude hebben hierover een rapport uitgebracht in het najaar van 2021.

» Lees meer over fraude en continuïteit

Regelgevend proces

Goede regelgeving voor het accountantsberoep is één van de kerntaken van de NBA. Gezien het grote belang ervan is het goed om het regelgevend proces opnieuw tegen het licht te houden. Daarom is in 2021 opvolging gegeven aan een eerdere verkenning naar de toekomstige inrichting van het regelgevend proces en de plaats van het Adviescollege voor Beroepsreglementering (ACB). Doel is betrokkenheid van externe stakeholders te vergroten, transparantie en communicatie te verbeteren en de onafhankelijkheid van het adviescollege te waarborgen.

» Lees meer over het regelgevend proces

Stuurgroep Publiek Belang

De Stuurgroep Publiek Belang, waarin naast een aantal grote accountantsorganisaties ook de NBA en SRA zitting hebben, vervult een sturende rol bij de verdere kwaliteitsverbetering van de auditpraktijk. De Veranderagenda Audit is daarbij het uitgangspunt.  

Voor de periode 2021-2023 is door de stuurgroep een nieuw activiteitenprogramma uitgebracht. Belangrijke en actuele thema’s daarin zijn fraude, continuïteit, vernieuwing van de audit, transparantie en verantwoording en een kwaliteitsgerichte cultuur.

» Ga naar de Veranderagenda Audit
» Programma Stuurgroep Publiek Belang 2021-2023

Governance

Via de oprichting van faculties en communities wil de NBA leden en belanghebbenden beter verbinden en helpen ontwikkelen. De vier faculties hebben in 2021 elk eigen besturen geïnstalleerd, die werken aan inhoudelijke plannen voor de nabije en verdere toekomst.

Het communityplatform van de NBA, gelanceerd in februari 2021, kent een groeiend aantal gebruikers en bezoekers.

» Lees meer over de faculties van de NBA
» Bezoek het communityplatform van de NBA

Lerend beroep

De verzorging van de driejarige praktijkopleiding en het afnemen van het praktijkexamen is een van de wettelijke taken van de NBA. Daarmee dragen we bij aan de kennis en ontwikkeling van (toekomstige) accountants.

Net als 2020 zijn ook in 2021 versoepelende maatregelen getroffen om vertragingen in de praktijkopleiding als gevolg van de coronapandemie zoveel mogelijk te beperken. De deadline voor afstuderen onder de oude eindtermen (1 september 2021) zorgde voor een toename van het aantal examens. Die examens zijn in 2021 uitsluitend online afgenomen.

Op 31 december 2021 volgden 3.654 trainees de praktijkopleiding. De totale instroom daalde licht ten opzichte van 2020. Ondertussen wordt in commissieverband nagedacht over de kwaliteit van de opleiding.

Permanente educatie

Accountants zijn verplicht hun basiskennis binnen het vakgebied waarin zij werkzaam zijn te onderhouden. De PE-regels van de NBA zien daarop toe. De NBA zorgt voor kennisgeving en duiding van beroepsontwikkelingen, onder meer via publicaties en webinars.

Per 1 juli 2021 zijn, na een gedegen oriëntatie, de cursusactiviteiten van NBA Opleidingen overgedragen aan Sijthoff Media in Amsterdam/Amstelveen. Via een strategisch partnerschap met Sijthoff blijft de NBA betrokken bij het bewaken van de kwaliteit en een passend cursusaanbod.

» Lees meer over de praktijkopleiding
» Lees meer over de nieuwe PE-voorschriften

Beroep en maatschappij

Beroep & Maatschappij ondersteunt een groot aantal NBA-commissies en -werkgroepen. Naast de coronacrisis bepaalden de thema’s en projecten uit de Vernieuwingsagenda voor een groot deel de agenda en de activiteiten in 2021.

Innovatie

De NBA draagt bij aan de aanleg van de ‘digitale snelweg voor financiële gegevens’. Om te bepalen of digitale jaarverslagen aan alle technische eisen voldoen, is een geautomatiseerde controlemethodiek ontwikkeld.

Gewerkt wordt aan het digitaal opstellen van het jaarverslag door grote ondernemingen en het deponeren met bijhorende controleverklaring. Ook promoot de NBA de toepassing van het referentiegrootboekschema (RGS), voor geautomatiseerde gegevensuitwisseling met bijvoorbeeld het CBS of de Belastingdienst.

Duurzaamheid

De komende Europese verplichting om te rapporteren over duurzaamheidsprestaties, de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD, gepland met ingang van de boekjaren 2024 en 2025) kreeg in 2021 veel aandacht binnen de NBA. Regelgeving rondom verantwoording en controle wordt hiermee verbreed van financiële naar niet-financiële informatie. De NBA richt zich daarbij op bewustwording, kennisontwikkeling en toepassing.

Binnen de community Planet Finance werken leden en niet-leden samen via het NBA-communityplatform. Ook maakt de NBA deel uit van de werkgroep circulaire economie van het Platform voor Duurzame Financiering.

In samenwerking met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat werd in 2021 de Kristalprijs voor het beste mvo-verslag uitgereikt aan Philips.

» Ga naar de community Planet Finance

Diversiteit

Meer inclusie en diversiteit bij bedrijven, dus ook bij accountantsorganisaties en NBA, is logisch, slim, fair en noodzakelijk. Aldus het beleidsstandpunt dat de NBA in 2021 publiceerde.

De streefcijfers voor de NBA zelf zijn in 2021 gerealiseerd: minimaal 30 procent vrouwen en minimaal 30 procent mannen in alle NBA-gremia en een 50 procent vrouw/man verdeling in de top van het NBA bureau.

» Lees het standpunt van de NBA over diversiteit en inclusie

Mkb

De in 2020 gestarte activiteiten van NBA HELPT gingen ook in 2021 door. De (digitale) helpdesk, de FAQ’s over de coronasteunmaatregelen op de website van de NBA en de webinars werden veelvuldig door leden geraadpleegd en kregen veel waardering.

In het verslagjaar heeft de Commissie MKB zich ingezet om regelgeving voor het mkb-segment uitvoerbaar, beheersbaar en relevant te laten zijn. Ook werkt de Commissie MKB samen met de SRA aan een aantal gezamenlijke projecten voor de mkb-accountant, zoals de opzet van het Onderzoekscentrum MKB, als opvolger van NEMACC. De ontwikkeling van COMPact (een app om mkb-accountants te ondersteunen bij de naleving van regels) is in 2021 gevorderd tot een testbaar prototype.

Kwaliteit

Binnen de NBA draagt de afdeling Kwaliteit bij aan de kwaliteit van de beroepsuitoefening door accountants, onder meer door regels op te stellen en uit te leggen, door het verbeteren van de kennis en leesbaarheid van standaarden en door toezicht te houden op kantoren. De afdeling is verder nauw betrokken bij de projecten van de Stuurgroep Publiek Belang.

Regelgeving

Het Adviescollege voor Beroepsreglementering (ACB) adviseert en ondersteunt het bestuur bij het opstellen van regelgeving voor het accountantsberoep. In 2021 zijn, naast updates van internationale standaarden, ook specifiek Nederlandse standaarden en guidance uitgebracht. Zo is de verplichting ingevoerd om in de controleverklaring te rapporteren over fraude en over continuïteit. Hiertoe is Standaard 700 aangepast.

Ook is Handreiking 1148 ‘Het verkrijgen van inzicht in soft controls in het kader van de jaarrekeningcontrole’ uitgebracht, waarin guidance wordt gegeven welke rol cultuur en gedrag van de organisatie spelen in de risico-analyse van de accountant.

In het kader van administratieve lastenverlichting zijn vereenvoudigingen opgenomen in de subsidievereisten voor de NOW. De belangrijkste internationale aanpassing is de wijziging in Standaard 315 ‘Risico’s op een afwijking van materieel belang identificeren en inschatten door inzicht te verwerven in de entiteit en haar omgeving’, die ook in de NV COS is overgenomen.  

Toezicht en toetsing

De Raad voor Toezicht van de NBA toetst jaarlijks de kwaliteit van de beroepsuitoefening door accountants. In 2021 heeft de raad, ondanks de coronacrisis, het grootste deel van het jaar op reguliere wijze toetsingen kunnen verrichten. De focus lag daarbij op het uitvoeren van toetsingen die eerder vanwege de coronapandemie naar 2021 werden doorgeschoven.

Met ingang van 1 januari 2022 geeft de Autoriteit Financiële Markten (AFM) ook feitelijk uitvoering aan het toezicht op de reguliere vergunninghouders (niet-oob). In het verslagjaar leverde de raad een bijdrage aan de overdracht van zijn ‘niet-oob portefeuille’ aan de AFM en de totstandkoming van een nieuw convenant met de AFM, gericht op informatie-uitwisseling.

Communicatie

De Afdeling Communicatie richt zich zowel op beleidscommunicatie richting stakeholders, als informatie-uitwisseling met leden.

Primaire kanalen voor berichtgeving over activiteiten van de NBA, relevant nieuws en achtergrondinformatie zijn de beide corporate websites van de NBA. Vlak voor het einde van het jaar brak de nieuws- en debatsite Accountant.nl voor het eerst door de grens van vijf miljoen pageviews heen.

Mkb-campagne

In 2019 startte de NBA met de brede campagne ‘Nederland rekent op zijn accountants’. De mkb-variant van deze campagne werd in maart 2020 opgeschort vanwege de coronacrisis. In het najaar van 2021 is de mkb-campagne, met nieuwe uitingen, alsnog van start gegaan. Daarbij is gebruikgemaakt van radiospots, printadvertenties, inzet van social media en reclamemasten naast een aantal snelwegen. De mkb-campagne krijgt in het voorjaar van 2022 een vervolg.

» Lees meer over de mkb-campagne

Evenementen

De coronapandemie maakte ook in 2021 dat evenementen vooral in online vorm werden aangeboden. Meer dan 12.000 belangstellenden namen deel aan zes NBA Helpt-webinars die in 2021 zijn georganiseerd in het kader van de coronasteunmaatregelen. Het format van NBA Helpt zal ook in de toekomst worden ingezet als actuele ontwikkelingen daartoe aanleiding geven.

De ledenvergaderingen in juni en december werden dankzij tijdelijke wetgeving opnieuw in een online vorm gehouden. Gedurende heel 2021 werd bij jonge accountants de beroepseed, groepsgewijs, online afgenomen tijdens digitale maar wel feestelijke bijeenkomsten.

NBA Impact Challenge

De NBA Impact Challenge, opgezet in 2020, kreeg in 2021 een vervolg. Via de campagne, gericht op scholieren en studenten (HAVO, VWO, HBO en WO), ervaren jongeren zelf wat het accountantsberoep inhoudt. NBA-ambassadeurs verzorgen daarbij gastlessen op scholen. Op 27 januari 2021 vond de (online) finale plaats van de campagne. Voor studiejaar 2022-2023 wordt opnieuw een challenge-campagne ontwikkeld.

» Lees meer over de NBA Impact Challenge

Communities

Eind februari 2021 is het NBA-communityplatform gelanceerd, bedoeld om leden en andere belangstellenden met elkaar in contact te brengen, kennis te delen en ervaringen uit te wisselen. Sinds de start groeit het platform gestaag door.

» Meer informatie over de NBA Communities